იმპრესიონიზმი იყო XIX საუკუნის მეორე ნახევარში განვითარებული ხელოვნების სტილი, რომელმაც რადიკალურად შეცვალა ფერწერა.
ეს სტილი დაფუძნდა ბუნების ბუნებრივი შუქის და ფერის აღქმაზე, ხოლო მისი მთავარი მიზანი იყო პეიზაჟის და ყოველდღიური ცხოვრების რეალური ასახვა.
იმპრესიონიზმი გამოირჩევა ფერის, სინათლის და ფორმის ექსპერიმენტებით, რაც მას თუნდაც ტექნიკურად უფრო თავისუფალს ხდის.
იმპრესიონიზმის წარმოშობა
იმპრესიონიზმი, პირველ რიგში, ფრანგულ მხატვრობაში წარმოიშვა და მისი სახელი მომდინარეობს კლოდ მონეს 1872 წლის ცნობილი ნახატიდან, სახელწოდებით “შტაბეჭდილება, მზის ამოსვლა”.
ნახატმა პრესაში უარყოფითი რეაქცია გამოიწვია, რადგან ეს ნამუშევარი განიხილებოდა როგორც არაპროფესიონალური და გაუმართავი.
თუმცა, სწორედ ამ ნახატმა და სხვა იმპრესიონისტულმა ნამუშევრებმა გამოიწვია ახალი სტილის პოპულარიზაცია.
ძირითადი მახასიათებლები
იმპრესიონიზმში ძირითადი მახასიათებლებია:
მუქი ფერების გამოყენების შემცირება – იმპრესიონისტებმა დაიწყეს ფერების სიუხვის გამოყენება და მდიდარი ტონების ნაცვლად ცდილობდნენ ბუნებრივი შუქის გავლენის ასახვას. ამისთვის ხშირად ღია და ნაზი ფერები გამოიყენებოდა.
გარეთ მუშაობა – იმპრესიონისტები ხატავდნენ ღია სივრცეში, ბუნებაში, რათა უკეთ გადმოეცათ სინათლის და ფერის ცვლილებები.
სწრაფი მონასმი – მხატვრები ხატავდნენ მოკლე და სწრაფი მონასმით, ფერების შერევის მაგივრად კი მათ ერთმანეთის გვერდზე სვამდნენ.
გამორჩეული იმპრესიონისტები
იმპრესიონიზმის მრავალი წარმომადგენელი ჰყავდა, თავისი უნიკალურობით. თუმცა, მათგან გმაოსარჩევია რამდენიმე.
კლოდ მონე: იმპრესიონიზმის ერთ-ერთი წამყვანი ფიგურა, ცნობილი თავისი “წყლის ლილიები” და “თივის ძვინის” სერიებით. მისი პეიზაჟები გამოირჩევა სინათლის და ბუნების კონტრასტის საინტერესო გადმოცემით.
რენუარი: მისი ნამუშევრები ხშირად ასახავდნენ ადამიანებს, ბაღებს, ქუჩებს და შინაგან სამყაროს. რენუარის ნახატები განსაკუთრებული ემოციური ღირებულებით გამოირჩევა.
ედგარ დეგა: დეგას ცნობილი იყო თავისი ბალერინების და არისტოკრატიული საზოგადოების ცხოვრების აღწერით, სადაც სინათლის ნაკლებობა, მოძრაობა და დროის სიჩქარე მთავარ თემად ითვლებოდა.
იმპრესიონიზმის გავლენა
იმპრესიონიზმმა მნიშვნელოვნად შეცვალა ხელოვნების ისტორია. მისი მახასიათებლები და ტექნიკა არა მხოლოდ მხატვრობას, არამედ ფოტოგრაფიას, კინემატოგრაფიას და სხვა ხელოვნების ფორმებსაც შთააგონებდა.
იმპრესიონიზმის გავლენა იმდენად ღრმა იყო, რომ იგი, ფაქტობრივად, საფუძვლად დაედო ყველა შემდეგი მოდერნისტული მოძრაობას, მათ შორის კუბიზმს, სურეალიზმს და აბსტრაქციას.
